پس از فراهم شدن فشار کرگینگ و باز شدن مسیر سیال، مادامیکه که این فشار کاهش نیابد مسیر عبوری باز میباشد و هرچقدر فشار بیشتر شود مسیر سیال بیشتر و بیشتر باز میگردد و سیال با فلوی بیشتر از شیر یکطرفه شیرآلات صنعتی رشت عبور خواهد کرد. با کاهش این فشار، مجرابند یا دیسک آرام آرام شروع به بسته شدن خواهد کرد تا زمانیکه دیسک کاملآ بسته شود و هیچ سیالی اجازه بازگشت به مسیر خط لوله را نداشته باشد. در چک ولو توپی از یک کره یا توپ به عنوان مکانیزم بازشونده استفاده می شود.
- اصل اساسی در طراحی این قطعات مسدود ساختن خط جریان در صورت ایجاد پدیدۀ بازگشت است.
- مزیت اصلی شیرهای یک طرفه این است که از جریان برگشتی جلوگیری می کند و نیازی به تحریک خارجی ندارد.
- نحوۀ عملکرد چک ولو به این گونه است که شیر به وسیلۀ یک درپوش لولایی یا توپی مسدود شده است.
- شير يك طرفه ديسكي را در مواردي كه جريان ضربه اي (پالسي) سنگيني در خطوط وجود دارد نبايد مورد استفاده قرار داد.
- چک ولو دارای یک علامت جهت دار می باشد و هنگام نصب بایستی به جهت نشان داده شده بر روی آن توجه شود و در جهتی که جریان سیال حرکت می کند باید در سیستم نصب شود.
به طور معمول چک ولو دیافراگمی خود محور آزاد شناور هستند که باعث می شود آنها به صورت عادی باز شوند (NO). این بدان معنی است که ” فشار دیافراگم” وجود ندارد ، با این حال ، چک ولو دیافراگمی به طور معمول می توانند بسته شوند (NC) و سپس برای غلبه بر کشش دیافراگم ها نیاز به فشار ورودی دارد. شکل 5 در سمت چپ سوپاپ دیافراگم به طور معمول باز نشان می دهد زیرا فشار ورودی “حداقل” وجود دارد و هنوز هم سیال از طریق آن عبور می کند.
بررسی کامل و عملکرد Check Valve؛ انواع و اجزا سازنده آن
در شرایطی که برای یک دیسک مشکلی یا گرفتگی ایجاد می شود، از طریق دیسک دوم جریان سیال برقرار خواهد بود و با خرابی یک دیسک خط لوله مسدود نخواهد شد. شیر یکطرفه توپی ball check valve ” شیر چک ولو توپی ” از یک توپ آزاد یا شناور فنری استفاده می کند که بر روی سیت آبندی قرار می گیرد تا فضای باز را ببندد. سیت معمولاً به صورت مخروطی شکل به منظور هدایت توپ به داخل سیت و ایجاد آببندی بهتر ، می باشد و بدین ترتیب جریان معکوس متوقف می شود.
قطعات یدکی شیر یک طرفه یا چک ولو (Check Valve or Non-Return Valve)
از این شیر یک طرفه می توان به عنوان چک ولو یا شیر ایزولاسیون (توقف جریان) مانند گلوب ولو استفاده کرد. این ولوها با کمک ساقه ای که به دیسک وصل نشده است، بسته می شوند و عملکردی مانند شیر یک طرفه یا چک ولو دارند. در برخی از انواع چک ولو پلاگین از فتر برای حفظ دیسک در یک موقعیت بسته استفاده می کنند. وجود این فنر به شیر اجازه می دهد تا جریان مایعات تا زمانی که فشار کافی در جهت جریان وجود داشته باشد، برقرار باشد. چک ولو با دیسک شیبدار برای غلبه بر برخی از نقاط ضعف دریچه های نوع سویینگ معمولی طراحی شده است.
در این بخش از مقاله چک ولو چیست قصد داریم به طرز کارکرد این قطعه بپردازیم. با نصب شیر های یک طرفه در خطوط جریان، اتفاقی که می افتد این است که امکان برقراری جریان تنها در یک جهت خط لوله امکان پذیر خواهد شد. به همین خاطر، در موقع نصب باید شیر را در همان جهتی که مورد نظر فرایند است، نصب کرد. نحوۀ عملکرد چک ولو به این گونه است که شیر به وسیلۀ یک درپوش لولایی یا توپی مسدود شده است. حرکت سیال در مسیر درست، با فشار ایجاد شده می تواند این درپوش یا توپ را منحرف کرده و جریان را برقرار کند.